Direct naar artikelinhoud
Syriëstrijders

Belgische kinderen van IS-strijders overleden in Syrië

Vrouwen en kinderen die door de Syrische Democratische Strijdkrachten gevangengenomen zijn bij de val van Baghouz.Beeld BELGAIMAGE

Sinds de val van Baghouz in Syrië zouden al twee Belgische kinderen overleden zijn. Andere kinderen raakten gewond, zoals een vierjarig meisje van wie de arm geamputeerd werd na een schotwonde. Haar familie in België vraagt zich af hoe het kind moet genezen, gezien de omstandigheden in Koerdische kampen. “Mijn zus smeekte: pak de kinderen alstublieft weg en laat mij rotten.”  

Child Focus kreeg vorige week van twee verschillende families te horen dat in Syrië een kind overleden was. Een van die kinderen is het zoontje van anderhalf jaar oud van N.M. Toen ze met haar kinderen aankwam in het Koerdische kamp van Al-Hol, bleek het jongetje in die mate ondervoed en ziek dat hij met spoed naar het ziekenhuis moest, zonder de moeder. Volgens de familie van N.M. in België meldde de Koerdische leiding maandagochtend zijn dood. De moeder zou het kind ondertussen begraven hebben. Van het andere overleden kind kreeg Child Focus het bericht via de familie van de vader.

“We kunnen de berichten niet checken, maar we weten al langer dat er onvoldoende middelen zijn in die kampen om kinderen voldoende te voeden en te verzorgen", zegt Heidi De Pauw, CEO van Child Focus. De organisatie heeft contact met de families van in totaal 51 kinderen van IS-strijders.

‘We kunnen de berichten niet checken, maar we weten al langer dat er onvoldoende middelen zijn in die kampen om kinderen voldoende te voeden en te verzorgen’
Heidi De Pauw, CEO Child Focus

Volgens het laatste rapport van de Verenigde Naties leven in het kamp van Al-Hol 70.000 mensen, voor de meerderheid vrouwen en kinderen. Dat is ver boven de capaciteit van het kamp. Bovendien gebeurde de telling voor de val van Baghouz. Sindsdien zijn er nog duizenden bij gekomen. Na de inname van Baghouz meldden de Koerdische autoriteiten dat in Al-Hol ongeveer 6.500 kinderen van buitenlandse strijders zitten.

Onder hen de drie kleine kinderen van de Belgische S.H., die in 2014 door haar echtgenoot naar Syrië werd meegenomen. Ze sloten zich aan bij IS, en kregen drie kinderen. Haar man zou intussen overleden zijn, maar niemand in België weet dat met zekerheid. De zus van S.H. kreeg zaterdag telefoon van een onbekend nummer uit een ziekenhuis. 

“S. was in alle staten en herhaalde de hele tijd: ‘Firdaous, haar arm, haar arm’”, zegt de zus, die anoniem wil blijven. Firdaous is de naam van de oudste dochter, amper vier jaar oud. Haar arm was net geamputeerd. Het werd een kort telefoongesprek, waarin S.H. vertelde hoe ze was ontkomen uit Baghouz. 

De vierjarige Firdaous, voor ze haar arm verloor bij de vlucht uit Baghouz.Beeld RV

Scherpschutters

Vorige week woensdag waren S. en haar kinderen gevlucht uit dat laatste stukje IS-gebied dat de Syrische Democratische Strijdkrachten bestookten. Daarbij namen scherpschutters hen onder vuur en werd Firdaous in de arm getroffen. 

Het duurde meerdere dagen om tot in Al-Hol te geraken. Daar aangekomen mocht S.H. met Firdaous naar het ziekenhuis, vermoedelijk in Qamishli. Haar jongste kind, anderhalf jaar oud, en haar zoontje van drie jaar oud konden in Al-Hol blijven, bij een kennis die ook was weggevlucht. Voor zover kon worden opgemaakt uit het telefoongesprek heeft het zoontje zware verwondingen aan de benen door een val tijdens de vlucht, maar kon hij niet mee naar het ziekenhuis. 

Het jongste kind van S.H. zou 18 maanden oud zijnBeeld RV

Ondertussen zit S.H. in Al-Hol met haar drie kinderen. De zoon zou nog niet verzorgd zijn en er zouden geen pijnstillers zijn voor de kinderen. Haar zus wil dat België ingrijpt, en stelt samen met drie schoonzussen een brief aan de regering op. Ze zijn zich er bewust van dat S.H. en haar echtgenoot zwaar in de fout gingen door zich aan te sluiten bij IS en steken niet weg dat de vader het woord voerde in een propagandavideo. “De strijders verdienen het om gestraft te worden”, zeggen de tantes eensgezind. “Maar die kinderen moeten toch niet boeten voor de fouten van hun ouders?”

Ze hebben Buitenlandse Zaken al op de hoogte gebracht en begrijpen niet dat België de kinderen niet zo snel mogelijk gaat halen. 

‘Het is humanitair noodzakelijk om die kinderen daar weg te halen’
Gerrit Loots, professor psychologie VUB

“Ik denk dat de bezorgdheid van de familie terecht is”, zegt VUB-professor psychologie Gerrit Loots, die in het najaar nog naar de Syrische kampen trok. “Het is humanitair noodzakelijk om die kinderen weg te halen.”

Tweede kans

Het standpunt van de Belgische regering is niet veranderd nu IS territoriaal verslagen is, bevestigen meerdere bronnen in de regering. De kinderen jonger dan 10 jaar hebben een recht op terugkeer, maar enkel als hun ouders niet meekomen en als ze zich aandienen op een ambassade of consulaat. België wil de kinderen van IS-strijders niet actief gaan halen in de kampen.

“Mijn zus vroeg aan de telefoon zelf om de kinderen daar weg te halen. Ze smeekte: ‘Pak de kinderen alstublieft hier weg en laat mij gewoon rotten. Ik wou dat het mijn arm was die ze hadden weggenomen.’”

De Syrische Koerden drongen er deze week opnieuw op aan dat landen hun gevangengenomen strijders terugnemen, inclusief kinderen. “Als deze kinderen niet heropgevoed en gereïntegreerd worden in hun oorspronkelijke samenleving, dan zijn ze potentiële toekomstige terroristen”,  zei Abdel Karim Omar,  voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken van het zelfbestuur in Noord-Syrië. 

‘Een crimineel krijgt in België een tweede kans. Deze kinderen krijgen zelfs geen eerste kans’
Heidi De Pauw, CEO Child Focus

Vaak wordt gesteld dat het moeilijk onderhandelen is met de Koerden, die geen erkende autoriteit hebben, maar Frankrijk heeft twee weken geleden nog vijf weeskinderen uit de Koerdische kampen in Syrië overgebracht. ‘‘Wij hebben een regering die liever de kinderen laat doodgaan dan de ouders te berechten”, zegt Gerrit Loots. “Een crimineel krijgt in België een tweede kans. Deze kinderen krijgen zelfs geen eerste kans”, besluit De Pauw. Advocaat Walter Damen werkt ondertussen aan een strafklacht tegen de Belgische overheid wegens schuldig verzuim.